Vlaamse sociale bescherming overkoepelt drie zorguitkeringen

Vlaanderen bundelt drie zorgtegemoetkomingen onder de noemer Vlaamse sociale bescherming. Het gaat om de Vlaamse zorgverzekering, de tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden en het basisondersteuningsbudget. De zorgkassen spelen een centrale rol in de Vlaamse sociale bescherming: zij innen de bijdragen, beslissen over de toekenning van de tegemoetkomingen en betalen ze uit.

Vlaamse sociale bescherming

De Vlaamse sociale bescherming (VSB) ondersteunt mensen met een zorgnood en biedt hen de kans om de regie van hun zorg in eigen handen te nemen. Zij wil de nodige zorg - zowel thuis als residentieel - financieel toegankelijk houden. De eerste drie pijlers van die Vlaamse bescherming zijn cashbudgetten: de zorgverzekeringstegemoetkoming, de tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden en het basisondersteuningsbudget.

De sociale bescherming geeft prioriteit aan thuiszorg, preventie en verhoging van de zelfredzaamheid.

Premie

De Vlaamse sociale bescherming is een volksverzekering. Alleen wie een premie heeft betaald, krijgt recht op een tegemoetkoming.

Uniek loket

Wie vragen heeft over dossiers en rechten over de Vlaamse sociale bescherming kan terecht bij zijn zorgkas. De Vlaamse zorgkassen zijn daarvoor de unieke loketten.

De zorgkassen innen de bijdragen (op dit moment 25 euro of 50 euro), onderzoeken de aanvragen en beslissen over de tegemoetkomingen. Ze betalen ook de tegemoetkomingen uit.

Automatische toekenning

Streefdoel is om de tegemoetkomingen van de Vlaamse sociale bescherming automatisch toe te kennen. Pas wanneer dat niet kan, zal er gewerkt worden met aanvragen.

Zorgverzekeringstegemoetkoming

Een eerste pijler van de Vlaamse sociale bescherming is de zorgverzekeringstegemoetkoming: de tegemoetkoming voor kosten van niet-medische hulp- en dienstverlening aan gebruikers die getroffen zijn door een langdurig ernstig verminderde zelfredzaamheid. De uitkering bedraagt 130 euro per maand.

Het gaat hier om de zorgverzekering zoals we die kennen uit het zorgverzekeringsdecreet van 30 maart 1999. De bepalingen hiervan worden quasi ongewijzigd overgenomen in de Vlaamse sociale bescherming.

Toch zijn er enkele veranderingen. De sanctie van de opschorting van de tegemoetkoming met verlies van rechten wordt - op termijn - geschrapt. Voor elk jaar dat men de ledenbijdrage niet, niet volledig of niet tijdig betaalt, kon de zorgkas tot nu de uitbetaling van de tegemoetkoming met vier maanden opschorten. Binnenkort is die sanctie niet meer mogelijk. Vanaf wanneer staat wel nog niet vast. Aangezien dit een budgettaire impact heeft, zal de Vlaamse regering de datum nog vastleggen. Tot zolang blijft de opschorting met verlies van rechten verder toepasselijk.

Andere nieuwigheid betreft het beroep bij de arbeidsrechtbank. Wanneer men - na uitputting van de bezwaarprocedure - in beroep wil gaan bij de arbeidsrechtbank tegen de beslissing van de zorgkas over de tegemoetkoming krijgt men daar voortaan meer tijd voor. De vordering moet ingediend zijn binnen drie maanden na ontvangst van de bestreden beslissing. Tot nu bedroeg de beroepstermijn maar twee maand.

Tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden

Ook de tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden (THAB) krijgt een plek binnen de Vlaamse sociale bescherming. De THAB - zoals ze federaal is vastgelegd in de wet van 27 februari 1987 - wordt zonder veel fundamentele wijzigingen ingekanteld in de Vlaamse sociale bescherming. De Vlaamse regering moet wel nog een hele reeks uitvoeringsregels nemen.

Aangezien de tegemoetkoming onderdak krijgt bij de Vlaamse sociale bescherming zijn ook haar algemene principes erop van toepassing. Wat betekent dat men bv. moet aangesloten zijn bij de zorgkas en premies moet betalen vooraleer men recht kan hebben op een THAB. De zorgkassen zullen instaan voor het dossierbeheer en voor de uitbetaling van de tegemoetkoming. 

Vlaanderen neemt de voorwaarden over nationaliteit en verblijf van de THAB-wet niet over in zijn regelgeving. In de plaats daarvan gelden de voorwaarden waaraan men met voldoen om aan te sluiten bij de Vlaamse sociale bescherming.
Andere nieuwigheid is ook dat de gebruiker alle gegevens die kunnen leiden tot een daling van de THAB (bv. de opbrengst van een verkoop) moet melden. De zorgkas kan haar beslissing dan herzien. Een dergelijke herziening zal wel maar gebeuren wanneer de THAB zou dalen met minstens 10 procent.

Basisondersteuningsbudget

De derde en voorlopig laatste pijler van de Vlaamse sociale bescherming is het basisondersteuningsbudget (BOB). Het gaat om een budget van 300 euro per maand voor mensen met een handicap die een duidelijk vast te stellen behoefte aan zorg en ondersteuning hebben. Men heeft alleen recht op het BOB wanneer men aangesloten is bij de zorgkas en zijn premie betaalt. Wie jonger is dan 25 jaar betaalt geen premie. Het is de zorgkas die beslist over de toekenning van het BOB.

Weigering of vermindering tegemoetkomingen

De tegemoetkoming van de Vlaamse sociale bescherming wordt geweigerd of verminderd wanneer dezelfde zorgkosten al vergoed zijn krachtens andere regels of krachtens het gemeen recht. De weigering of vermindering mag wel maar op hoogstens één van de drie pijlers van de Vlaamse sociale bescherming uitgevoerd worden.

De gebruiker is verplicht om alle andere mogelijkheden tot schadeloosstelling van zijn niet-medische kosten als gevolg van een verminderde zelfredzaamheid, een handicap of een nood aan zorg uit te putten. Pas als dat gebeurd is, kan hij een beroep doen op de VSB-pijlers.

Agentschap voor Vlaamse Sociale Bescherming

Het Vlaams Zorgfonds wordt omgevormd tot het Agentschap voor Vlaamse Sociale Bescherming.

Het agentschap moet er onder meer voor zorgen dat de diagnose van de zorgbehoefte en de vaststelling van de verminderde zelfredzaamheid uniform, objectief en kwaliteitsvol verlopen.

Volgende stappen

Het nieuwe decreet is nog maar een eerste stap in de Vlaamse sociale bescherming. Bedoeling is dat de sociale bescherming - gebaseerd op het verzekeringsmodel - later nog wordt uitgebreid met andere onderdelen. Zoals

een vraaggestuurde financiering van residentiële ouderenzorg, opvang in beschut wonen en psychiatrische verzorgingstehuizen;

revalidatie;

leeftijdsonafhankelijke hulpmiddelen en mobiliteitshulpmiddelen;

financiering en inkomensrelatering voor de eigen bijdrageregeling in de thuiszorg.

Inwerkingtreding

De Vlaamse regering moet nog vastleggen wanneer de bepalingen van het nieuwe decreet in werking treden.

Bron: Decreet van 24 juni 2016 houdende de Vlaamse sociale bescherming, BS 6 september 2016

Zie ook:
Gerechtelijk Wetboek (art. 582)
Wet van 27 februari 1987 betreffende de tegemoetkomingen aan personen met een handicap
Decreet van 25 april 2014 houdende de persoonsvolgende financiering voor personen met een handicap en tot hervorming van de wijze van financiering van de zorg en de ondersteuning voor personen met een handicap

Actualités

Vlaamse sociale bescherming overkoepelt drie zorguitkeringen
Vlaanderen bundelt drie zorgtegemoetkomingen onder de noemer Vlaamse sociale bescherming. Het gaat om de Vlaamse zorgverzekering, de tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden en het ...  Lire la suite
Fedris, nouvelle agence des risques professionnels dès le 1er janvier 2017
Le Fonds des Accidents du travail (FAT) et le Fonds des maladies professionnelles (FMP) fusionnent en une seule institution : l'Agence fédérale des risques professionnels, soit 'Fedris' en abrégé. ...  Lire la suite
Un système de traitement des plaintes et des amendes administratives pour les infractions aux droits des passagers voyageant par mer ou par voie de navigation intérieure
Depuis le 18 décembre 2012, les passagers voyageant par mer ou par voie de navigation intérieure ont droit à des informations, à une assistance et à des indemnités en cas d'annulation ou de retard. ...  Lire la suite
search news