Vreemdelingenwet en asielprocedure ingrijpend gewijzigd

De Vreemdelingenwet wordt op een aantal punten ingrijpend gewijzigd. Zowel de toegang tot het grondgebied als het kort verblijf en de gezinshereniging als de procedure voor de kennisgeving van beslissingen, het fouilleren in de gesloten centra en fraude komen aan bod. Daarnaast wordt ook gesleuteld aan de asielwetgeving, in eerste instantie op het opvangmodel voor asielzoekers aan te passen als antwoord op de huidige crisis.

Europese verplichtingen

Heel wat wijzigingen zijn ook nodig om te voldoen aan de Europese verplichtingen m.b.t. vreemdelingen. De wet van 4 mei 2016 zorgt onder meer voor de gedeeltelijke omzetting van de Richtlijn Gezinshereniging (2003/86), de Richtlijn Langdurig Ingezetenen Derde Landen (2003/109) en de Richtlijn Toegang Derdelanders voor Hooggekwalificeerde Baan (2009/50). Tegelijk zorgt de wetgever voor de gedeeltelijke tenuitvoerlegging van Verordening 562/2006 op de Schengengrenscode en Verordening 810/2009 op de Gemeenschappelijke Visumcode.

Toegang tot grondgebied en kort verblijf

Terugdrijving

De lijst van terugdrijvingsgevallen wordt aangevuld om ze in overeenstemming te brengen met de Schengengrenscode. Die stelt onder meer expliciet dat vreemdelingen die een bedreiging zijn voor de volksgezondheid kunnen worden teruggedreven. België neemt die stelling nu over, maar tijdens de parlementaire voorbereiding wordt uitdrukkelijk gesteld dat terugdrijving om redenen van volksgezondheid (bijna) onbestaande zijn. Denk aan de maatregelen die destijds genomen zijn ten aanzien van Ebolapatiënten. Destijds werd beslist om reizigers (en hun bagage) van vluchten die afkomstig waren uit landen die door Ebola getroffen zijn te onderwerpen aan een verstrekte sanitaire controle.

Visumprocedure

Ook in het licht van de Schengengrenscode en de Visumcode wordt verduidelijkt wie bevoegd is voor de intrekking en de nietigverklaring van een visum bij binnenkomst. Dat is in sé de minister of zijn gemachtigde. Maar de Koning wordt uitdrukkelijk gemachtigd om de regels op het vlak van intrekking en nietig verklaring van het visum en de terugdrijving van de vreemdeling vast te leggen. En dat naargelang het type visum.

Verbintenis tot tenlasteneming

De algemene regels met betrekking tot de 'verbintenis tot tenlasteneming' die als bewijs van voldoende bestaansmiddelen kan worden voorgelegd door de vreemdeling die van plan is om in het kader van een kort verblijf naar België te komen worden verduidelijkt om meer rechtszekerheid en flexibiliteit te creëren. Er zijn onder meer wijzigingen met betrekking tot de bevoegdheidsverklaringen, de regels voor de terugvordering van de ten laste genomen kosten en de storting van een bankwaarborg.

Kortverblijf

De wetgever neemt de regels voor de berekening van de maximale duur van het kortverblijf over uit de Schengengrenscode. De duur van het verblijf, om het even of het een verblijf van korte of lange duur is, wordt voortaan uitgedrukt in dagen en niet meer in maanden. Een kort verblijf is dus beperkt tot ten hoogte 90 dagen in plaats van 3 maanden. Deze maximale duur wordt bovendien niet meer berekend over een periode van 6 maanden vanaf de eerste binnenkomst in de Schenenruimte, maar over elke periode van 180 dagen voorafgaand aan iedere dag van het verblijf.

Gezinshereniging

De procedure tot gezinshereniging met een derdelander wordt op verschillende punten aangepast. In eerste instantie worden een reeks technische een taalkundige fouten rechtgezet, maar er zijn ook inhoudelijke wijzigingen. Onder meer met betrekking tot de kennisgeving van beslissingen (kan nu bv ook via mail), en de duur van de periode tijdens welke de minister of zijn gemachtigde een einde kan maken aan het verblijf van een familielid van een derdelander met een verblijfstitel en de duur van het verblijf waarna dit familielid een verblijf van onbeperkte duur kan krijgen.

Fouille in gesloten centra

Voortaan kunnen vreemdelingen die in een gesloten centrum verblijven 'op ieder moment dat het om veiligheidsredenen nodig is' gefouilleerd worden. Momenteel is fouille slechts op 3 momenten toegelaten: bij aankomst in het centrum, na een bezoek en voordat een vreemdeling wordt overgebracht.

Maar de nieuwe regels blijven duidelijk: de fouille mag nooit systematisch worden uitgevoerd.

Fraude

Het algemene rechtsbeginsel 'Fraus omnia corrumpit' wordt algemene bepaling in de Vreemdelingenwet. Dit beginsel verbiedt elk bedrog of elke oneerlijkheid met het oogmerk te schaden of winst te behalen.
Om dit beginsel in de vreemdelingenwetgeving te onderschrijven wordt een nieuwe titel 'fraude' ingevoegd. Het komt er op neer dat elk recht en elke machtiging verkregen door fraude op ieder moment kan worden ingetrokken. Als ook het verblijfsrecht daardoor wordt ingetrokken krijgt de betrokkene het bevel om het grondgebied te verlaten.

7 juli 2016

De wet van 4 mei 2016 bevat geen specifieke datum van inwerkingtreding. De bepalingen worden dus volgens de algemene regel van kracht, 10 dagen na publicatie in het Belgisch Staatsblad. Dat is 7 juli 2016.

Bron: Wet van 4 mei 2016 houdende diverse bepalingen inzake asiel en migratie en tot wijziging van de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen en de wet van 12 januari 2007 betreffende de opvang van asielzoekers en van bepaalde andere categorieën van vreemdelingen, BS 27 juni 2016.

Zie ook
Wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen, BS 31 december 1980 (Vreemdelingenwet).
Wet van 12 januari 2007 betreffende de opvang van asielzoekers en van bepaalde andere categorieën van vreemdelingen, BS 7 mei 2007 (Opvangwet).

Nieuws